Yağ Tutucu Nedir ve Neden Kullanılır?
Büyük oteller, her gün yüzlerce, hatta binlerce misafire yemek hazırlayan dev mutfaklara sahiptir. Kahvaltı büfelerinden akşam yemeklerine, atıştırmalıklardan özel etkinlik yemeklerine kadar tonlarca yemek hazırlanır. Ancak bu lezzetli yemeklerle birlikte en önemli sorun yağ atıklarıdır. Yemeklik yağlar, kızartma yağları, etlerden sızan yağlar ve diğer yağ bazlı atıklar kanalizasyon sistemine karışabilir. İşte tam bu noktada yağ tutucular devreye girer.
Yağ tutucular, mutfaktan çıkan atık yağları ayırarak, kanalizasyona ulaşmasını engelleyen cihazlardır. Yağlar, kanalizasyon borularında birikerek tıkanıklıklara yol açabilir. Bu tıkanıklıklar sadece otelin sıhhi tesisatına zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda çevre kirliliğine de neden olur. Birçok ülkede çevre kanunları, işletmelerin atık yağlarını kontrol altına almasını zorunlu kılıyor. Yani yağ tutucular, hem çevreyi koruyor hem de otellerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesine yardımcı oluyor.
Yağ Tutucu Nasıl Çalışır?
Yağ tutucuların çalışma prensibi oldukça basit, ama bir o kadar da etkileyici. Bu tarz ürünler, atık suyun içindeki yağları ayırmak için tasarlanmıştır. Genellikle şu şekilde çalışır:
- Atık Su Girişi: Mutfak lavabolarından, bulaşık makinelerinden veya diğer atık su kaynaklarından gelen su, yağ tutucuya yönlendirilir.
- Yavaşlama ve Ayrışma: Yağ tutucunun içinde suyun akışı yavaşlar. Yağ, sudan daha hafif olduğu için yüzeyde birikir, katı atıklar ise dipte toplanır. Temiz su ise cihazın çıkışına doğru ilerler.
- Temiz Su Çıkışı: Yağ ve katı atıklardan ayrılan su, kanalizasyona güvenli bir şekilde gönderilir.
- Atık Depolama: Biriken yağlar ve katı atıklar, yağ tutucunun içinde depolanır ve düzenli aralıklarla temizlenir.
Yağ tutucular, genelde paslanmaz çelik gibi dayanıklı içerikten yapılır ve konuşlandırılan mutfağın büyüklüğüne göre farklı boyutlarda olabilir. Küçük mutfaklar için kompakt modeller bulunurken, büyük oteller için yüksek hacimli işletmeler için daha büyük, endüstriyel modeller tercih edilir.
Yağların su üzerinde yüzdüğü ve katı parçacıkların alta indiği düzen üzerinde çalışır. Mekanizma içindeki bölmeler, mutfak lavabolarından atık su akışını yavaşlatır. Böylelikle yağların, suyun ve gıda parçacıklarının ayrıldığı bir dinlenme süresi oluşur. Çıkıştaki düzenek, yağların ünite içinde doğrudan akmasını engeller ve yağlar, daha temiz suyun akmasına izin veren gıda parçacıkları ile birlikte ünite içinde tutulur. Tutulan atık zamanla birikecek ve düzenli bakım ve atıkların çevresel olarak bertaraf edilmesi için uzaklaştırılması sağlanacaktır.
Otelin Nerelerine Yağ Tutucu Konur?
Büyük otellerde yağ tutucuların yerleştirildiği yerler, mutfakların ve atık suyun yoğun olduğu alanlara göre belirlenir. Genellikle şu noktalara kurulur:
- Ana Mutfak Alanı: Otelin ana mutfağı, en fazla atık suyun ve yağın üretildiği yerdir. Böylece ana mutfağın atık su çıkışına bir veya birden fazla yağ tutucu yerleştirilir.
- Bulaşık Yıkama Bölgesi: Bulaşık makineleri ve lavabolar, yağlı tabakların ve mutfak gereçlerinin yıkandığı yerlerdir. Bu alanlarda da yağ tutucular sıkça kullanılır.
- Kızartma ve Pişirme İstasyonları: Kızartma yağlarının yoğun olarak kullanıldığı alanlarda, yağ tutucular doğrudan bu istasyonların atık su hatlarına bağlanabilir.
- Zemin Drenajları: Büyük mutfaklarda, zemin drenajlarından gelen atık suların da yağ içermesi muhtemeldir. Bu drenajlara bağlı yağ tutucular, atıkların kontrol altına alınmasını sağlar.
Yağ tutucular mutfak içinde veya mutfak dışında, atık su borularına bağlanabilecek bir noktadadır. Bazı durumlarda yer altında daha büyük yağ tutucular kullanılır ve bunlar otelin dışındaki bir alanda konumlandırılır.
Bir Otelde Kaç Tane Yağ Tutucu Olmalı?
Otelin büyüklüğüne, mutfağın büyüklüğüne , mutfak sayısına ve günlük atık su hacmine bağlıdır. Küçük bir butik otelde tek bir yağ tutucu yeterli olurken büyük bir tatil köyünde veya zincir otelde birden fazla yağ tutucuya ihtiyaç duyulabilir. Örneğin:
- Tek Mutfaklı Oteller: Genellikle bir veya iki yağ tutucu yeterlidir. Biri ana mutfak için, diğeri bulaşık alanı için kullanılabilir.
- Çok Mutfaklı Oteller: Her mutfak için ayrı bir yağ tutucu gerekebilir. Örneğin, ana restoran, havuz başı kafe ve etkinlik mutfağı gibi farklı alanlarda ayrı cihazlar kullanılabilir.
- Yüksek Kapasiteli Oteller: Büyük otellerde, atık suyun hacmine bağlı olarak daha büyük kapasiteli veya birden fazla yağ tutucu kullanılır.
Bir otelin ihtiyaç duyduğu yağ tutucu sayısı, profesyonel bir tesisatçı veya çevre mühendisi tarafından yapılan bir değerlendirme ile belirlenir. Bu değerlendirme, otelin günlük atık su miktarını, mutfak ekipmanlarını ve yerel çevre düzenlemelerini dikkate alır.
Biriken Yağlar Ne Oluyor?
Yağ tutucuların en önemli görevlerinden biri, biriken yağları ve katı atıkları depolamaktır. Peki, bu atıklar ne oluyor? İşte süreç:
- Düzenli Temizlik: Yağ tutucular, düzenli aralıklarla (genellikle haftalık veya aylık) temizlenmelidir. Bu işlem, otelin kendi personeli tarafından yapılabileceği gibi, profesyonel atık yönetim firmaları tarafından da gerçekleştirilebilir.
- Atık Toplama: Biriken yağlar ve katı atıklar, yağ tutucudan özel pompalar veya vakum sistemleriyle çekilir. Bu işlem sırasında, cihazın içindeki filtreler ve bölmeler de temizlenir.
- Geri Dönüşüm veya Bertaraf: Konu tamamen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sorumluluğu altındadır. Toplanan yağlar, çevre yasalarına uygun şekilde toplanır ve toplanma merkezlerine gönderilir. Atık toplayan firmalar düzenli olarak bunları toplamaya gelirler. Bazı durumlarda, atık yağlar biodizel üretiminde kullanılmak üzere geri dönüştürülür. Katı atıklar ise genellikle atık bertaraf tesislerine gönderilir.
- Kayıt Tutma: Büyük oteller, çevre düzenlemelerine uyum sağlamak için atık yağların nasıl toplandığını ve bertaraf edildiğini belgelemek zorundadır. Bu, denetimlerde önemli bir rol oynar. Aksi durumda ceza uygulaması vardır.
Atık yağların doğru şekilde yönetilmesi, hem çevreyi korur hem de otelin sürdürülebilirlik hedeflerine katkıda bulunur. Üstelik, geri dönüştürülen yağlar sayesinde oteller, çevre dostu bir imaj oluşturabilir.
Sadece oteller değil AVM ler, restoranlar, kantinler, hastaneler, yemek fabrikaları, margarin fabrikaları, yağ üretim tesisleri, yurtlar, et üretim tesisleri ve kasaplar ın da atık yağları toplanmaktadır 
Neden Yağ Tutucular Oteller İçin Vazgeçilmez?
Büyük otellerde yağ tutucuların kullanılması, sadece bir zorunluluk değil, aynı zamanda bir sorumluluktur. İşte yağ tutucuların sağladığı bazı faydalar:
- Çevresel Koruma: Yağların kanalizasyona karışmasını önleyerek su kaynaklarını ve ekosistemi korur.
- Tesisat Sağlığı: Borulardaki tıkanıklıkları azaltarak sıhhi tesisatın ömrünü uzatır ve bakım maliyetlerini düşürür.
- Yasal Uyumluluk: Çevre düzenlemelerine uyum sağlayarak cezai yaptırımlardan kaçınılmasını sağlar.
- Misafir Memnuniyeti: Temiz ve sorunsuz bir mutfak, misafirlere daha kaliteli bir hizmet sunulmasına olanak tanır.
- Sürdürülebilirlik: Atık yağların geri dönüştürülmesi, otelin çevre dostu uygulamalarına katkıda bulunur.
Nasıl bir yağ tutucu satın alınmalı ?
Atık su üreten her türlü tesis, zararlı ve rahatsız edici koku veren ayrıca tesisata zarar verebilecek sıvıların sisteme verilmeden önce uygun işlemlerden geçirilerek rehabilitasyonunu yapmak yükümlülüğündedir. Bu potansiyele sahip iş yerleri, atık suyun yağlardan arındırılması için DIN 4040/DIN EN 1825 standartlarına uygun yağ ayırıcı kullanmak zorundadır. Aksi takdirde yağ içeren atık sular ve bunların içindeki küçük partiküller borularda daralmalara ve korozyona sebebiyet vererek atık su sisteminin tıkanmasına dolayısıyla çok büyük maddi kayıplara sebep olabilir.
Yağların Ayrılması ile ilgili Resmi Gazete yayını
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/12/20191221-1.htmAykut
@AykutBAKAY